اشاره ای به چند نکته تجویدی در قرائت قرآن

قرائت و تجوید قرآن

مشکل ترین حرف از نظر ادا و تلفظ حرف ضاد (ض) است این حرف از سخت ترین و سنگین ترین حروفی است که بر زبان جاری می شود و در عرف عرب بدین حالت معوف است؛ لذا آن را اَصعب الحروف (مشکل ترین حرف) می نامند . شاید به همین جهت است که زبان عربی را « لغة الضاد » و عرب را«قوم الضاد» نیز می نامند (اگر چه این نامگذاری می تواند بدین سبب باشد که حرف ضاد از حروف مخوص زبان عربی است) و ظاهراً به خاطر مشکل بودن تلفظ «ضاد» است که برخی آن را به حرف دیگری تبدیل می کنند .

به عنوان مثال اهل عراق آن را به شکل حرف «ظاء» (ظ) تلفظ می کنند و یا این که اهل مصر ، لبنان و سوریه آن را به شکل حرف  «دال» البته پر حجم و مفخَم و با انطباق تلفظ می نمایند .

از میان تمامی همزه های موجود در قرآن مجید ، تنها یک همزه تسهیل می شود (در روایت حفص از قرائت عاصم)آن همزه ، همزه دوم در عبارت « اَءَعجَمِیُّ » در سوره فصلت آیه44 می باشد .

منظور از تسهیل آن است که « همزه » با صدایی بین همزه و الف مدی قرائت شود ؛ یعنی حالت نبره و تیزی مخصوص همزه را از بین ببریم .

از میان تمامی همزه های موجود در قرآن کریم تنها همزه ای که قاعده ی « نقل و حذف »در مورد آن اجرا می شود همزه وصل دوم ، در کلمه ی « الاِسم » ( بئس الاسمُ الفسوق ) در سوره حجرات ایه 11 می باشد.

منظور از نقل و حذف آن است که حرکت کسره همزه دوم را به حرف ساکن ماقبل ( لام ) ساکن انتقال داده و سپس « همزه » را حذف نمایم ؛ یعنی عملاً آیه را بدین شکل قرائت نماییم ؛ بِئسَ لِسمُ الفُسُوقُ ( همزه اول نیز خوانده نمی شود ؛ چون همزه ی وصل در وسط کلمه و جمله خوانده نمی شود )
 

جمله ی زیر بیانگر قاعده چهارده گانه ی قمری از قواعد روخوانی قرآن کریم است

«اِبغِ حَجکَ وَ خَف عَقیمهُ» عبارت مذکور در بردانده ی چهارده حرف قمری است که عبارتند از : ء – ب – غ – ح – ج – ک- و – خ – ف- ق –ی –م – ه – در فارسی نیز با چهارده حرف قمری جملاتی جهت سهولت حفظ ساخته اند .

قرآن مجید دارای 93243 فتحه است .

قرآن مجید دارای 39586 کسره است .

قرآن مجید دارای 4804 ضمه است .

در مقابل واژه ترتیل اصلاح واژه ی « هَذرَمه » وجود دارد .

هنگام ادای حروف « ص ، س ، ز » ( حروف صفیر ) از الفبای زبان عربی ، صدایی شبیه آواز پرندگان ، تولید می شود .

گفته شده صدای زاید حرف « صاد » به صدای « غاز » یا « مرغابی » و حرف « زای » به صدای « زنبور عسل » و حرف « سین » به صدای « ملخ » یا « گنجشک » شباهت دارد .
 

منبع: وبلاگ فرهنگ قرآن